Evelijn (16) bepaalt zelf wat ze leert bij Agora-onderwijs: een diploma moet je zelf willen

Binnen het Agora onderwijs bepalen leerlingen zelf wat ze leren en in welk tempo. Hoe zorgen zij ervoor dat ze aan het einde van de middelbare school toch een diploma op zak hebben?

Aan het einde van de gang met traditionele klaslokalen – met keurig in rijen opgestelde tafeltjes – vind je op het KWC in Culemborg een kleurrijke deur. ‘Agora’, prijkt erop. Wie door de klapdeur naar binnen gaat, stapt een andere wereld in.

Aan de muur hangt een levensgroot doek met een afbeelding van een astronaut in de ruimte met een quote van Albert Einstein over vrijheid. Klaslokalen hebben een huiskamer-achtige setting met vloerkleden en bankjes met ouderwets bloemetjespatroon. Leerlingen zijn veelal zelfstandig aan het werk, de één met een koptelefoon achter een computer, de ander in de weer met een schrift.

Dit is de afgelopen jaren de wereld van Evelijn (16) geweest, die net klaar is met haar eindexamens vmbo. Agora is een onderwijssoort die ruim tien jaar geleden is bedacht. Er zijn in Nederland 26 scholen (primair en voortgezet onderwijs) met een Agora-afdeling.

Leren zweefvliegen en muurschilderen

Er is op deze plek veel meer keuzevrijheid dan in het reguliere onderwijs. Iedere scholier volgt zijn eigen leerroute. Samen met een coach wordt bepaald wat op welk moment zinvol is om te leren. Er is dus geen standaard vakkenpakket. Leerlingen doen wel eindexamen, waarop ze zich voorbereiden onder begeleiding van vakdocenten. Soms wordt er ook gespreid examen gedaan, waarbij de examenvakken worden verdeeld over meerdere jaren.

Maar tot het zover is, krijgen ze veel vrijheid om te ontdekken waar hun talenten liggen. Zo was er ooit een brugklasser geïnteresseerd in zweefvliegen. “Als een leerling die wens heeft, nemen we dat serieus”, vertelt Agora-coach Kate van Wijck. “Deze leerling is daar eerst alles over gaan uitzoeken. Uiteindelijk is hij gewoon gaan zweefvliegen. Supertof.”

Zo lag er ook een tijdje een parachute in de ruimte waar tieners mee bezig waren. Er werd een boot gebouwd, met kristallen gewerkt, muren beschilderd en scholieren waagden zich aan het maken van een film. In de hoek van een lokaal staat ook sinds enige tijd een draaischijf voor klei.

Geïnspireerd door een lastige leerling

Van Wijck was ooit wiskundedocent in de reguliere klassen. Ze stapte over naar de Agora-gang toen ze een leerling meemaakte die zijn eindexamen niet haalde omdat hij te laag had gescoord op zijn schoolexamens.

‘Ik deed niks op school. Echt niks. Ik zat de hele dag buiten of binnen te tekenen’ (Evelijn, 16)

Hij stond bekend als lastig, maar daar merkte Van Wijck niks van toen ze met hem op schoolreisje ging. “Het was zo’n leuke jongen. Echt een topper. Zijn eindexamencijfers waren prima, maar hij stond er te slecht voor om nog te slagen. We hebben dus niet de plek kunnen creëren waarin hij kon laten zien wie hij was en wat hij kan.”

Ook Evelijn kreeg hier de vrijheid om te ontdekken wat haar passie is. Maar ze heeft soms best wat sturing gemist zegt ze, terugkijkend op haar tijd op het KWC. Ze vond dat ze wel erg weinig uitvoerde in de eerste jaren. “Ik deed niks op school, vergeleken met vriendinnen op het regulier. Echt niks. Ik zat de hele dag buiten of binnen te tekenen.”

Veel gewerkt aan persoonsvorming

Haar vader Harry van Alphen, die bestuursvoorzitter is bij de Leidsche scholenkoepel SCOL en betrokken is bij Vereniging Agora Onderwijs, vindt dat zijn dochter wel degelijk wat heeft opgestoken in die jaren. “Ze heeft ontzettend veel gewerkt aan persoonsvorming. Ze is overtuigd van wat ze wil en welke waarden zij belangrijk vindt in het leven.”

Toen Evelijn begon op de school kampte ze nog met een taalontwikkelingsstoornis. “Ze kwam moeilijk uit haar woorden en vond het lastig om voor groepen te staan. Als je nu kijkt naar wat ze allemaal doet, is ze enorm gegroeid.”

In de afgelopen jaren organiseerde Evelijn hockeytoernooien en gaf ze training aan jonge kinderen. Dat kon mede door de vrijheid die ze van school kreeg. Ze vond het een fijne tijd.

Om haar eindexamens te halen, moest er wel een knop omgaan. Vorig jaar slaagde ze niet omdat ze toen niet gemotiveerd genoeg was, ondanks goede cijfers voor geschiedenis, Nederlands en Engels. “Ik vond het niet erg om hier nog een jaartje te zitten. Dat is ook het fijne aan Agora. Als je er niet aan toe bent, dan hoef je het ook niet te doen.”

Andere dochter gaat niet naar Agora

Dit schooljaar werkte ze hard. Ze is toe aan een nieuwe stap en wil na de zomer beginnen aan een mbo-opleiding sport en bewegen. Ze kreeg een nieuwe coach die haar meer sturing gaf en verwacht haar examens nu wel te halen.

Toch kiest vader Harry van Alphen voor haar jongere zusje straks voor het reguliere onderwijs. Van Alphen denkt dat deze dochter binnen Agora ‘zou verzuipen’. “Ik denk dat zij moeite gaat krijgen met die vrijheid die ze zou krijgen in de eerste jaren. Zij heeft meer structuur nodig, voor haar is het beter om in een klas te zitten.”

Bron: trouw.nl